Covid 19 vaccins – een leidraad. Door Peter Borger, moleculair bioloog, MSc, PhD1.
Als u een vaccin nodig heeft, is het belangrijk te weten wat de verschillende soorten zijn, hoe ze werken en wat de mogelijke gevaren (als die er zijn) zijn. Op basis van hun biochemische/immunogene eigenschappen zijn er in principe drie verschillende soorten vaccins:
1) vaccins op basis van DNA (ook wel: vectorvaccins),
2) vaccins op basis van RNA (ook wel: mRNA-vaccins),
3) vaccins op basis van eiwitten.
Op korte termijn (2020-2021) zijn meer dan een dozijn verschillende vaccins ontwikkeld, die alle in deze drie categorieën vallen. De belangrijkste:
Vaccins op basis van DNA:
-Janssen/Johnson & Johnson (USA) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/janssen.html
-Janssen/Johnson & Johnson (USA): Ad26.COV2.S
-Astra-Zeneca (Vaxzevria), ook als Oxford-Astra-Zeneca oder ChAdOx1 nCoV-19 bekend; UK/Sweden) https://vk.ovg.ox.ac.uk/vk/covid-19-vaccines
-Sputnik V, ook:Gam-COVID-Vac (Rusland). Nog niet in de EU / CH toegelaten met uitzondering van Hongarije.
Vaccins op basis van RNA:
-Moderna (USA) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/Moderna.html
-Pfizer-Biontech (USA-Duitsland) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/Pfizer-BioNTech.html
– CureVac, ook bekend als CVnCoV (Duitsland) https://www.curevac.com/
Vaccins op eiwitbasis:
-Sinovac, ook bekend als Coronavac (China). CoronaVac baseert net als vele conventionele vaccins op een geinactiveerd virus, in dit geval op een geinactiveerd SAS-CoV-2 virus (Wuhan virus).
-Sinopharm (China). Baseert eveneens op een geinactiveerd SARS-CoV-2 virus.
-Novavax, ook: NVX-CoV2373 (USA). Baseert op een in het lab gemaakt SARS-CoV2 Spike proteine (= eiwit).
-Sanofi, ook: idprevtyn genaamd (Frankrijk, UK). Baseert eveneens op een in het lab gemaakt SARS-CoV2 Spike eiwit.
-Valneva, ook: VLA2001 (österreichisch-französisch). Baseert op een geinactiveerd SARS-CoV-2 virus.
Toelatingen in EU / CH:
– Er zijn momenteel twee DNA-vaccins goedgekeurd in de EU / CH: Vaxzevria van Astra-Zeneca en COVID-19 Vaccin van Johnson & Johnson.
– Er zijn momenteel twee mRNA-vaccins goedgekeurd in de EU / CH: Comirnaty® van BioNTech/Pfizer en het vaccin Spikevax® (Vaccin Moderna) van Moderna. CureVac heeft (nog) geen vergunning.
– Momenteel zijn er geen vaccins op basis van proteïnen goedgekeurd in de EU / CH.
https://www.ema.europa.eu/en/human-regulatory/overview/public-health-threats/coronavirus-disease-covid-19/treatments-vaccines/covid-19-vaccines
Welke Vaccins staan op de wachtlijst?
https://www.mdr.de/brisant/impfstoffe-corona-vergleich-100.html
https://www.ema.europa.eu/en/human-regulatory/overview/public-health-threats/coronavirus-disease-covid-19/treatments-vaccines-covid-19#research-and-development-section
Uitvoerige informatie over de biologie en ontwikkelingsachtergrond van deze vaccins is hier te vinden:https://www.wort-und-wissen.org/disk/covid-19-impfstoffe-orientierung/
Moet je voorzichtig zijn?
De DNA- en RNA-vaccins zijn gebaseerd op nieuwe technologieën. Bij nieuwe technologieën, en vooral bij nieuwe geneesmiddelen, is het vaak zo dat schadelijke bijwerkingen pas veel later worden ontdekt. De bijwerkingen op korte termijn zijn al goed gedocumenteerd. Bijzonder zorgwekkend is hier de vaststelling dat trombose vrij vaak wordt gemeld, mogelijk in verband met de productie van het S-eiwit op plaatsen waar dit eiwit niet tot expressie moet komen (zoals in de hersenen).
https://www.nature.com/articles/d41586-021-00998-w
Ook bijwerkingen op lange termijn kunnen niet worden uitgesloten. DNA- en RNA-vaccins zijn vaccins waarbij het immunogene bestanddeel afkomstig is van een stukje genetisch materiaal (DNA of RNA). Er bestaat altijd een potentieel risico dat zo’n stukje genetisch materiaal in het DNA van een persoon wordt opgenomen. Dergelijke alarmerende berichten zijn vaak op het internet te vinden. De meeste officiële informatiewebsites gaan ervan uit dat DNA- en RNA-vaccins volkomen veilig zijn. Op de duitse RKI-website (waar ook het RIVM haar informatie haalt) staat bijvoorbeeld dat er geen bewijs is dat een DNA-vectorvaccin in het genoom kan worden geïntegreerd.
https://www.rki.de/SharedDocs/FAQ/COVID-Impfen/FAQ_Liste_Impfstofftypen.html
Er zijn verschillende bestanddelen van vaccins die moeten worden onderzocht voordat zij aan mensen worden toegediend. Ten eerste het omhulsel waarin de immunogene verbinding (DNA, RNA, eiwit) is verpakt. Voor DNA-vaccins bestaat het omhulsel gewoonlijk uit een adenovirus. RNA-vaccins worden verpakt in een kunstmatig liposoom (een vetachtig mebrane). Vaccins op basis van eiwitten hoeven daarentegen niet te worden verpakt.
Ten tweede moet de immunogene verbinding zelf (DNA, RNA, eiwit) worden gescreend op mogelijke bijwerkingen. Ten derde bevatten alle vaccins extra bestanddelen (adjuvantia) om de immuunrespons te versterken, die ook moeten worden onderzocht.
Er zijn verschillende studies verricht naar de accumulatie van omhulsels van vaccinverpakkingen in diermodellen, waarbij accumulatie ervan in het beenmerg en de eierstokken is aangetoond (Fig. 1).
Figuur 1
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168365912000892
Uit een recente Japanse studie is gebleken dat het mRNA-vaccin van Pfizer-Biontech zich ook in de eierstokken ophoopt (fig. 2). We weten niet waarom dit gebeurt en of het een biologische betekenis heeft, aangezien het nog niet voldoende is onderzocht. We weten alleen dat het gebeurt.
Figuur 2.
https://jnm.snmjournals.org/content/54/11/1996
Zijn DNA- en RNA-vaccins gentherapie?
In de sociale media wordt vaak geschreven dat DNA- en RNA-vaccins gentherapieën zijn. In zekere zin is dat waar. Maar er moet hier een duidelijk onderscheid worden aangebracht tussen DNA- en RNA vaccins. DNA-vaccins op basis van adenovirussen werden oorspronkelijk ontwikkeld als gentherapieën voor de behandeling van kanker. Dit onderzoek werd grotendeels stopgezet omdat de adenovirussen niet vaak genoeg integreren met het DNA (Bij de behandeling van kanker is dat het doel van DNA-vaccinatie). Uit onderzoek blijkt echter dat adenovirusvectoren in het DNA van 1 op 1000 cellen worden geïntegreerd.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12109211/
Er bestaat dus een zeker risico dat een DNA-vectorvaccin in het genoom wordt geïntegreerd. Er is dit gebied momenteel geen informatie beschikbaar over de DNA vaccins die tegen
Covid zijn ontwikkeld. Maar je mag niet zeggen of aannemen dat het niet zal gebeuren omdat het niet is onderzocht. Het zou juist wel moeten worden onderzocht.
RNA vaccins werden niet ontwikkeld als gen-therapie, maar is een nieuwe methode om supersnel vaccins te kunnen maken. De vraag is echter: Bestaat er ook een risico dat een RNA-vaccin wordt geïntegreerd in het menselijk genoom/DNA? Weinig mensen weten dat er in het menselijk genoom enkele duizenden genen zijn die coderen voor het enzym reverse transcriptase, een enzym dat RNA kan omzetten in DNA. Om dit te begrijpen, moeten we het menselijk genoom van dichtbij bekijken. Ongeveer 50% van het menselijk genoom bestaat uit sequenties die transponeerbare en getransponeerde elementen worden genoemd. De belangrijkste daarvan zijn de zogenaamde LINE’s en momenteel hebben we nog vrijwel geen idee wat deze genetische elementen in ons genoom doen. Het lijken voornamelijk (epi-) genetische schakelelementen te zijn die de expressie van genetische programma’s controleren, d.w.z. hoe genen aan en uit worden gezet.
Er zijn duizenden van deze LINE elementen in ons genoom. Het is van belang om te weten dat elk van deze elementen codeert voor twee enzymen: reverse transcriptase (afgekort RT) en de endonuclease integrase (afgekort INT). Het bijzondere van het RT-enzym is dat het een RNA-molecule kan omzetten in een DNA-molecule, terwijl het INT-enzym deze nieuw gevormde DNA-molecule in het DNA kan doen integreren. Dit betekent dus dat er in principe biochemische mechanismen aanwezig zijn die RNA-segmenten omzetten in DNA en deze kunnen laten integreren in het bestaande genetische materiaal. Hierdoor kunnen genetische veranderingen in het genoom (DNA) optreden. Mijn eigen onderzoek toonde aan dat deze LINE’s in hoge mate worden aangetroffen in met sigarettenrook gestresste longcellen (Fig 3). Ook is de activiteit van LINE1 verhoogd in de vrouwelijke voortplantingscellen, precies in de cellen waar de liposomen met RNA zich ophopen (zie fig 1). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24882376/
Of dit alles een biologische betekenis heeft is volstrekt onbekend omdat het niet werd bestudeerd en er dus ook geen onderzoeksdata beschikbaar zijn.
Figuur 3.
https://www.omicsonline.org/open-access-pdfs/fast-upregulation-of-the-line1-orf2-proteins-in-pulmonary-cells-afterexposure-to-cigarette-smoke-2161-105X-1000454.pdf
Wat doen als er een vaccinatieplicht komt?
Gezien hun niet te verwaarlozen vermogen om in het DNA te integreren, kan niet worden uitgesloten dat DNA-vaccins op lange termijn bijwerkingen hebben. Dit komt omdat toevallige integraties genen en genetische regulatie kunnen verstoren. Let wel: De DNA-vectoren die coderen voor het spike-eiwit van het SARS-CoV-2-virus komen eerst in de celkern terecht, omdat daar de RNA-synthese plaatsvindt die nodig is voor de productie van het S-eiwit. DNA-vectoren bevinden zich dus in de celkern (waar ook ons DNA zich bevindt) en er is volop gelegenheid om een DNA-vaccin via recombinatieprocessen ergens in uw DNA
te laten integreren. Ik heb geen literatuur gevonden over de vraag of dit ook werkelijk gebeurt met de DNA-vaccins die men momenteel heeft toegelaten (zie boven). Het is niet bekend, aangezien men deze effecten niet in 6 maanden kan onderzoeken en vaststellen. Men kan immers niet in korte tijd een diagnose stellen van bijwerkingen op lange termijn. De enige manier om DNA-integratie uit te sluiten is middels whole genome sequencing (WGS). Tot dusverre zijn zulke WGS niet uitgevoerd om vaccin integraties uit te sluiten.
Hetzelfde zou kunnen gelden voor RNA-vaccins. Wij weten niet of zij in het genoom van menselijke cellen kunnen integreren door de activiteit van RT en INT. Aangezien deze integratie zeer specifieke enzymen en cellulaire eigenschappen vereist, vermoed ik zelf dat RNA-vaccins niet of bijna niet in het genoom kunnen binnendringen. Maar het is niet 100% uitgesloten. In een brief aan de EMA (EU-autoriteit) en Swissmedic (CH-autoriteit) heb ik gevraagd of zij studies kenden die dergelijke integraties uitsluiten. Tot op heden heb ik nog geen antwoord op mijn vraag gekregen. Let wel: Als alle benodigde biologische factoren samenkomen, zoals dat in de eicellen wellicht gebeurt, dan zou ook een RNA-vaccin in het DNA kunnen worden gezet. Ook hier ontbreken alle wetenschappelijke studies die dat zouden kunnen aantonen, dan wel uitsluiten.
Als verplichte vaccinatie dreigt of de sociale druk te groot wordt, raad ik de vaccins op basis van eiwitten aan, omdat die zeker niet in het genoom integreren. Deze vaccins zijn nu in behandeling bij de Europese regelgevende instanties (EMA, Swissmedic) en het kan niet lang meer duren voordat een besluit wordt genomen. En niets spreekt zich uit tegen een goedkeuring, die naar verwachting in het 4e kwartaal van 2021 zal plaatsvinden.
——————————
1 PB (MSc Biologie, PhD Medische Wetenschappen) werkte van 1993 tot 2019 voor verschillende onderzoeksinstituten, waaronder de Rijksuniversiteit Groningen (Nederland), de Universiteit van Sydney (Australië) en de universiteiten van Basel en Zurich (Zwitserland). PB is een expert op het gebied van moleculaire genetica, genregulatie-netwerken en moleculaire evolutie. Momenteel werkt hij voor de studievereniging “Woord en Kennis”.
De studievereniging “Woord en Kennis” wordt bijna uitsluitend gefinancierd door giften. Het personeel kan worden gesteund door giften:
https://www.wort-und-wissen.org/wort-und-wissen/spenden/
