Jan Vingerhoets, huisarts via Linked In
Discriminatie is een fenomeen van alle werelden en alle tijden. Het marginaliseren of uitsluiten van een groep mensen op basis van pseudo-argumenten, vaak met een medisch sausje, is een beproefde psychologische truc die zich, zij het in wisselende gedaante, al vaak in de geschiedenis heeft voorgedaan. Nog niet lang geleden gaven bordjes in Zuid Afrika aan wie er wel en niet welkom waren in een restaurant, bioscoop of bij een cultureel evenement.
Inmiddels gaan we blijkens de laatste persconferentie in Nederland dezelfde kant op. Hoewel we weten dat gevaccineerden evengoed besmet en besmettelijk kunnen zijn als ongevaccineerden, mogen eerstgenoemden -zelfs met klachten- van alles waarvan ongevaccineerden worden uitgesloten. Tot mijn stomme verbazing blijft massale verontwaardiging uit. Kan het ons niet schelen zolang het ons niet zelf raakt? Of zitten we met zijn allen te slapen? Waar in landen om ons heen massale demonstraties plaatsvinden tegen dit onmiskenbaar moreel verval lijken we het in Nederland allemaal wel best te vinden dat medemensen als tweederangs burgers naar de randen van de maatschappij worden gerommeld. Maar dit is niet het soort tolerantie waar Nederland altijd zo trots op kon zijn – integendeel, het is een onverschilligheid om je diep voor te schamen.
Niet alleen vertelt de PCR test helemaal niets over besmettelijkheid, maar nu het virus nog nauwelijks rondwaart is de betekenis van een positieve test bij mensen zonder klachten nagenoeg nul. Vrijwel alle positieve testen zullen er in deze situatie naast zitten. Kortom: het argument dat mensen zich aan uitsluiting kunnen onttrekken door zich te laten testen is niet houdbaar.
Dan maar vaccineren dus? Ook hier is veel tegenin te brengen. Ten eerste: de middelen zijn gebaseerd op de alfa-variant, die er nauwelijks nog is. Het is gaat dus om middelen die al achterhaald en veel minder werkzaam zijn nog voordat de onderzoeken naar hun effect en veiligheid zijn afgerond. Dat zal zo blijven, want coronavirussen muteren zeer vaak. Ten tweede: gevaccineerden kunnen nog steeds besmet worden en ook besmetting overbrengen. Hiermee onderscheiden ze zich dus niet van de ongevaccineerden, dus dit is dus al evenmin een argument voor uitsluiting. Bovendien zullen gevaccineerden besmettelijk kunnen zijn zonder symptomen (die worden door de inspuiting immers vaak wat milder). Bij ongevaccineerden is dat anders: zij zijn pas besmettelijk bij een bepaalde hoeveelheid virus. En dan zijn er vrijwel altijd ook klachten. Dus een symptoomvrije ongevaccineerde zal doorgaans niet besmettelijk zijn – van een symptoomvrije gevaccineerde kun je dat niet stellen. Toch negeert de regering al deze feiten en probeert zij haar kudde de fuik van een de facto verplichte vaccinatie in te drijven.
Omdat er kennelijk te veel mensen zijn die ondanks de druk toch zelf zijn blijven nadenken, neemt de overheid haar toevlucht tot psychologische manipulatietechnieken.
Ten eerste is daar het ‘divide et impera’. Het principe van verdeel en heers, waarvan de oude Romeinen reeds de effectiviteit ondervonden, blijkt nog altijd te werken. Zet groepen mensen tegen elkaar op, benoem iets als een probleem voor de één, draai het verhaal vervolgens zo dat de ander daar de schuld van is en ziedaar: een groot deel reageert precies zoals de opzet was – en gaat de ander bestrijden. Het voordeel voor de heerser of regering is dat die niet het risico loopt om zelf mikpunt van kritiek te worden.
In dezelfde groep manipulatietechnieken valt het invoeren van irrationele en onlogische regels. Hoe onbegrijpelijker de regels zijn, hoe meer het volk om duidelijkheid gaat vragen – en laat het nu net de regering zijn die die duidelijkheid biedt: testen, vaccineren, een corona-app. Logica is hier ver te zoeken: eenmaal gevaccineerd kun met je groene vinkje al hoestend en proestend overal naar binnen, dus die app is helemaal niet bedoeld om jouw gezondheid onder controle te krijgen, maar jouw data.
Tot slot noem ik van de manipulaties nog het creëren van een gezamenlijke vijand. Ook deze truc is doorgaans zeer effectief omdat velen haar niet doorzien en zich hiervoor gemakkelijk laten gebruiken. Sla er de geschiedenisboeken op na en je vindt legio voorbeelden van situaties waarin regeringen een minderheid de schuld gaven van problemen en daarmee de aandacht van hun eigen feilen afleidde. Zo kon men onopgemerkt de eigen agenda doorvoeren.
En ook nu wordt deze techniek door de Jonge c.s. toegepast. Strijdbare slogans als ‘samen tegen corona’ en misleidende kreten als “vaccineren doe je voor een ander” zijn er niet om een realistisch beeld te schetsen, maar om het volk een collectiviteitsgevoel op te dringen waarbij wij (lees: degenen die de overheid volgen) geplaatst worden tegenover ‘de anderen’ (in casu iedereen die het overheidsverhaal niet kritiekloos naleeft). Door moedwillig gecreëerde en in stand gehouden angst laten grote groepen mensen zich meetrekken in het dominerende narratief. Het effect is uiteindelijk dat het overheidsperspectief bijna het karakter van een religie krijgt en boven elke kritiek of discussie verheven wordt. Mensen die het alsnog wagen om kritische vragen te stellen worden aldus zonder veel plichtplegingen in het ‘verkeerde’ kamp ingedeeld, waarbij het hanteren van denigrerende en pejoratieve termen uiterst behulpzaam is om af te leiden van de inhoud van hun argumenten. Veel mensen beseffen niet dat zij worden gemanipuleerd en opgezet tegen degenen die hun belangen trachten te beschermen – en die daar vaak een flinke strijd voor hebben moeten leveren.
De huidige situatie is niet vergelijkbaar met die van het buitensluiten van joden in de jaren ‘40, maar de gedragsdynamiek die leidt tot het creëren van een vijandbeeld, een tweedeling en de geleidelijke ontwikkeling van een negatieve en uiteindelijk vijandige identificatie van een groep medemensen is dat wel degelijk. Er zijn namelijk enkele principes die toen werden toegepast en die ook nu weer spelen. De ongekende en eenzijdige propaganda en het inzetten op irrationele maatregelen zoals een mondkapjesplicht, het testen van mensen die geen symptomen hebben, het creëren en in stand houden van angst zorgen voor een fixatie op slechts één onderwerp en leiden af van andere perspectieven. Zij zorgen ervoor dat iedereen die verder kijkt dan de reductionistische visie of die kritiek heeft op irrationele maatregelen, het verwijt krijgt niet solidair te zijn en uiteindelijk wordt ook zelfs het verhaal de wereld in gebracht dat deze groep een gevaar voor anderen zou zijn. Dit is een zeer gevaarlijk proces omdat maatschappijen zich juist ontwikkelen als zij kritische denkers omarmen en serieus nemen. Dat principe lijkt echter inmiddels geheel losgelaten. “Niet normaal maken wat niet normaal is”: de woorden van Willem-Alexander echoën nog na, maar blijken hol, betekenisloos en leeg, nu het regeringsbeleid inzet op het tegendeel. Wat zou het van lef getuigen als onze koning, tegen alle koninklijke mores in, zou protesteren tegen de manier waarop het regeringsbeleid hem voor schut zet! Want inmiddels is de het kabinet, nauwelijks gehinderd door enige vorm van oppositie, discriminatie en uitsluiting van gezonde mensen normaal aan het maken, wordt het normaal om mensen buiten te sluiten puur omdat zij hun gezondheid belangrijk vinden en zich niet willen laten injecteren met een middel dat hen mogelijk schade kan berokkenen. Het welslagen van deze destructieve en immorele strategie zal sterk afhangen van de vraag of de bevolking hiertegen in opstand komt. Gebeurt dat niet, dan zullen we verder afglijden richting een steeds meer autoritaire staat en gaan we een weg op die uiteindelijk, als we niet opstaan, leidt tot totalitarisme.
De regering gaat ondertussen gewoon door met het nemen van maatregelen tegen mensen die niet klakkeloos achter de meerderheid aan lopen. Dat is buitengewoon verwonderlijk, want de situatie is inmiddels zo ver op haar retour dat het NIVEL, het officiële registratie instituut voor ziekten in de eerste lijn, voor week 31 een frequentie meet van 2 per 100.000 mensen met klachten die ‘lijken op’ COVID-19 (u leest het goed: een frequentie van 0,00002). En dit gaat dan om mensen met klachten waarvan niet eens vast staat dat het om COVID-19 gaat. Het werkelijke percentage ligt dus nog lager dan die 0,002%. Het is natuurlijk niet uit te leggen om hierop nog maatregelen te baseren die mensen in hun grondrechten en basale vrijheden beperken, zeker als we weten dat de dodelijkheid van het virus een factor 20 lager blijkt te zijn dan eerder ingeschat, dat iedereen die dat wil zich heeft kunnen laten inenten, dat een groot deel van de mensen via natuurlijke weg immuun is en dat gevaccineerde mensen evengoed besmetting kunnen overdragen. Kortom: deze regels schenden iemands grondrechten zonder deugdelijke onderbouwing (een fenomeen dat we tot dusver alleen kenden uit totalitaire staten) en zijn bovendien volstrekt ineffectief.
Weet de regering dit niet? Natuurlijk wel. De conclusie moet dan ook zijn dat er een heel ander doel is. U wordt weer gefopt. Net als met de maatregelen die tijdelijk zouden zijn, net als met de gebroken belofte dat u uw vrijheid terug zou krijgen door die eerst in te leveren. Het gaat kortom helemaal niet om de zorg, want recent is zelfs het aantal IC bedden opnieuw gereduceerd. En ondanks het gejammer over te weinig IC personeel, is er geen enkele campagne gelanceerd om mensen te werven en op te leiden. In mijn kennissenkring hebben enkele gekwalificeerde IC verpleegkundigen zich al een jaar lang beschikbaar gesteld voor werk – maar werden niet opgeroepen. Voor zorg en preventie is geen geld, terwijl 900 miljoen over de balk gesmeten wordt ter financiering van commerciële bedrijven die zinloze PCR testen doen. Wie over dit alles nog altijd niet boos en verontwaardigd is, die zit echt heel diep te slapen. Word wakker mensen! Dit gaat echt niet meer over zorg.
Iedereen moet die spuit krijgen, veilig of niet, zelfs kinderen worden niet beschermd tegen de grillen van Minister de Jonge, die er op los liegt dat er geen enkel risico op bijwerkingen is en, geenszins gehinderd door ook maar enige kennis van zaken, gerechtvaardigde zorgen daarover bagatelliseert. Nu ook besmettelijke gevaccineerden ruim baan krijgen waar ongevaccineerden zonder klachten geweerd worden kunnen we rustig concluderen: waar dit alles ook over gaat, gezondheidszorg is het in elk geval niet! Ongevaccineerden moet het leven kennelijk zo zuur mogelijk gemaakt worden dat zij zich alsnog laten overhalen. Officieel heet dit geen dwang, maar als een zogenaamd vrije keuze ertoe leidt dat mensen in hun grondrechten worden beperkt is het niet langer vol te houden dat die dwang er niet is. Dit is niets anders dan misleiding en een 21e eeuwse vorm van Newspeak.
Toch wordt dit beleid doorgezet. Doelbewust kiest de regering voor een beleid van uitsluiting en discriminatie. Discriminatie puur op basis van het feit dat mensen een legitieme weloverwogen keuze maken om hun lichamelijke integriteit te bewaken.
Deze ontwikkelingen vormen onmiskenbaar een glijdende schaal waarvan het eind voorlopig niet in zicht is – tenzij we massaal een grens trekken. Laten we het zomaar gebeuren dat het non-discriminatiebeginsel losgelaten wordt? Is dit de eerste stap naar het nieuwe normaal? Als dat zo is, zijn we zonder veel weerstand te bieden een destructieve weg ingeslagen. Ik moet dan ook zeggen dat ik buitengewoon verbaasd en bijzonder verontrust ben dat de herinvoering van discriminatie en uitsluiting bij zo weinig mensen tot boosheid, verontwaardiging en protest leidt.
Ieder van ons zal nu moeten aangeven aan welke kant van deze geschiedenis hij of zij staat. Een geschiedenis die nu, op dit moment, geschreven wordt. Want de schaal glijdt verder en verder. Wie zwijgt, maakt een keuze – en ja, die stemt toe.
Het buiten de samenleving plaatsen van burgers, het afnemen van rechten, is een morele dwaling van alle tijden, maar hopelijk gaan we geleidelijk toch door krijgen dat we in een fuik terechtgekomen zijn en dat we wederom op een kantelpunt in de geschiedenis staan. Helaas lijken velen moeilijk van de geschiedenis te leren. Er is echt maar één weg terug: massale burgerlijke ongehoorzaamheid. Grootschalig, totaal en massaal protest. Weiger massaal om uitsluiting te accepteren, weiger om mensen als tweederangs burgers te behandelen. Weiger om mee te doen met festivals waar ongevaccineerden worden buitengesloten, ga alleen nog naar evenementen, winkels en restaurants die voor een principe van inclusiviteit gaan en hun rug recht houden. De bordjes ‘Alleen voor gevaccineerden’ worden vermoedelijk al geproduceerd en als wij niet opstaan dan zullen ze straks overal verschijnen. En het valt te vrezen dat het daarbij niet zal blijven: zolang protest uitblijft zullen we verder afglijden. En zullen je kinderen en kleinkinderen je ooit de pijnlijke vraag stellen: “Waar was jij, toen het aankwam op mijn toekomst?”
Sta op, en sta voor je principes. Waar is jouw verontwaardiging?