Door Henk van der Pol, psychiater
Er ligt een donkere deken over mij vandaag, een somberheid en een verslagenheid die ik nooit eerder heb gevoeld.
En er is dat knagende, wroetende gevoel diep achter onder in mijn buik.
Dreiging.
Een minister en een minister-president van mijn gave landje hebben aangekondigd dat ik na volgende week niet meer welkom ben in het restaurant. Niet meer welkom in de schouwburg. Niet meer welkom in de kroeg. Niet meer welkom op het terras. Niet meer welkom in de sauna.
Naar het buitenland kon ik al niet meer, maar nu ga ik dus ook in eigen land ernstige beperkingen ervaren in mijn bewegingsvrijheid.
Ik weet nu ook dat ik verplicht word om mijn ‘vaccinatiestatus’ kenbaar te maken aan mijn werkgever op diens verzoek, dat hebben die minister en die minister-president ook gezegd. Laat ik het een ieder dan meteen maar kenbaar maken: nee, ik ben niet gevaccineerd. Luistert u even mee minister en minister-president? Voor uw eigen administratie: ik ben niet gevaccineerd.
O, dat wist u al?
Het gevoel van naderend onheil neemt niet af op deze dag na de macabere persconferentie van Zwarte Dinsdag 14 september 2021.
Een arts-microbioloog, lid van het OMT, vertelde bij Nieuwsuur zonder blikken, blozen of enige verduidelijking dat dit echt nodig is. Als we de anderhalve meter loslaten en er nog zoveel ongevaccineerden zijn, ja dan moet je die coronapas wel invoeren. Hij legt het niet uit en hem wordt niet om uitleg gevraagd. ‘Dank voor uw toelichting’.
Een ethicus, lid van de gezondheidsraad, vindt dat je ook een coronapas of een negatief testbewijs zou moeten laten zien als je in het ziekenhuis of een verzorgingshuis op bezoek wilt. ‘Maar voor acute sterfbedbezoeken moet je een uitzondering maken natuurlijk’, aldus deze ethicus.
Het doorbladeren van de ochtendkrant levert net als elke ochtend de afgelopen tijd hetzelfde eenzijdige palet van reacties: overwegend instemming met de coronamaatregelen, vandaag dus met de coronapas. De huidige mantra: je hebt de vrijheid om het vaccin te weigeren maar dan moet je wel de consequenties accepteren.
Een hoogleraar intensive care-geneeskunde, bekend van vele talkshows die hij tussen zijn ongetwijfeld zeer drukke werkzaamheden nog weet te bezoeken, zegt dat we naar 100% vaccinatie van de bevolking moeten streven, dan pas zijn we veilig. Hij is de eerste die de 100% aantikt, ik ben benieuwd wie als eerste boven deze magische grens zal gaan.
Zal het blijven bij een verbod op het bezoeken van horeca en cultuur of volgen binnenkort ook winkelverboden en werkverboden, ik vraag het me met een angstig gemoed af.
Ons wordt voorgehouden dat het ongepast is om vergelijkingen te maken met een zeer duistere periode uit ons nog niet zo heel verre verleden, maar de verleiding daartoe wordt steeds groter. In de aanloop naar die catastrofe speelde zich immers ook een patroon van geleidelijk steeds verdergaande uitsluiting af, die juist door die geleidelijkheid geaccepteerd kon worden.
Niemand, zo blijkt steeds duidelijker, mag vraagtekens zetten bij het heersende verhaal betreffende corona: een ernstige pandemie die we slechts met het zo volledig mogelijk vaccineren van iedereen (en neem dat ‘iedereen’ zo ruim als je kunt: de hele wereldbevolking) kunnen bestrijden. En totdat dat doel is bereikt is praktisch alles geoorloofd.
En wie wel vraagtekens zet bij dit verhaal, wie op goede gronden tot een ander verhaal en andere gevolgtrekkingen komt, wordt op zijn best als slecht geïnformeerd gezien, doch steeds vaker als complotdenker, als ‘wappie’, als gevaarlijk, als corona-ontkenner, als onwetenschappelijk. En blijkbaar mag je zulke mensen paternaliseren (‘ze weten nog niet beter’), ridiculiseren en uiteindelijk marginaliseren en uitsluiten.
Het is een volgende stap in een proces van ontmenselijking dat nu al meer dan anderhalf jaar in een stroomversnelling is gekomen. Ontmenselijking in de zin van het negeren van onze basale menselijkheid ten faveure van een technocratische visie gericht op beheersing en controle. Gevoed door angst.
Er werd een verbod op nabijheid afgekondigd. Slechts ‘huisgenoten’ mocht je binnen een straal van anderhalve meter vanaf de buitenkant van je lichaam toelaten. Er werd bepaald met hoeveel mensen je samen mocht zijn. Er werden nog veel en veel meer maatregelen afgekondigd die diep, diep ingrepen in ons dagelijks menselijk bestaan. En waarvan werkzaamheid, nut en noodzaak zeer twijfelachtig waren.
En de meeste mensen lieten het over zich heenkomen. Deden een angstige stap achteruit als je in hun buurt kwam. Deden op bevel direct een mondkapje voor. Lieten zich eindeloos testen bij ieder kuchje en elk snottebelletje. Bleven weg bij vader en moeder in het verpleeghuis omdat hen aldus werd opgedragen, waardoor oude mensen doodgingen ín, maar ook ván eenzaamheid en verdriet. Gaven bij een begrafenis een afstandelijke buiging als blijk van medeleven in plaats van elkaar in het verdriet te omhelzen.
Hoe is het mogelijk dat mensen zo makkelijk hun meest basale behoeftes als nabijheid en intimiteit wilden prijsgeven? Waren ze daar dan misschien al zo ver van verwijderd?
Dat men genoegen nam met een aanraking tegen glas, een zoen via Zoom, wellust via de webcam?
Was het vertrouwen ín en de vertrouwelijkheid mét eigen lijf en gevoel al zo gedaald door een technologische geneeskunde, door het voortdurend varen op laboratoriumuitslagen en het bijhouden van lichaamsfuncties door geinige apps, had het idee postgevat dat gezondheid voornamelijk van de dokter en uit een pillendoosje kwam, dat men hier zo makkelijk in meeging?
Het is vandaag de dag na Zwarte Dinsdag en ik ben somber en ik voel de dreiging.
Toch is er geen andere keus dan doorgaan en te doen wat juist voelt in deze situatie en vooral na te laten wat niet juist is. Ik weet niet hoe het verder zal gaan en hoe diep we als maatschappij nog zullen afglijden maar goddank zijn en blijven er mensen die zich niet laten muilkorven, die zich niet laten chanteren en die zeggen wat gezegd moet worden.
Inclusie is het nieuwe woke-woord, door een ieder plichtmatig omhelsd. Hier is de grote kans om het in de praktijk te brengen. Sluit niemand uit! Omarm je menselijkheid en die van ieder ander!
Mensch, durf te leven!
